Św. Grzegorz Oświeciciel
biskup, apostoł Armenii (+ 326)
Wspomnienie 30 Września
Św. Grzegorz Oświeciciel
Grzegorz Oświeciciel był synem księcia Armenii, Anaga, którego zamordowano z całą rodziną. Ocalał tylko Grzegorz dzięki przytomności swojej mamki, która zdążyła z nim w porę uciec. Pobożna niewiasta postarała się, by dziecko otrzymało chrzest i zostało wychowane w wierze chrześcijańskiej. Dla zacowania rodu zmuszono Grzegorza, by sie ożenił. Miał synów: św. Aristagenesa i św. Wertanesa. Małżonka wraz z młodszym synem poświęciła sie na służbę Bogu.
W Armenii rozpoczęło sie wielkie prześladowanie chrześcijan. Ofiarą jego padł także Grzegorz, który został wrzucony do lochu, w którym miał przebywać 13 lat. W więzieniu dał się poznać jako mąż Boży. Dlatego kiedy władca Armenii zachorował na tajemniczą chorobę, wezwano Grzegorza. Ten uleczyl króla, który z wdzięczności nie tylko wypuścił go na wolność, ale sam przyjął chrzest i na nowo zaprowadził chrześcijaństwo w kraju. Grzegorz czynnie w tym pomagał, gdyż Armenia była jeszcze wówczas w większości pogańska. Dla skuteczniejszej akcji przyjął święcenia kapłańskie. Dzięki popraciu króla został wyświęcony na biskupa.
Pod koniec życia miał odwiedzić Konstatynoloi i Rzym i postarać się o przywileje dla Kościoła w Armenii. Słusznie więc kraj ten czci Grzegorza jako Oświeciciela i swojego ojca.